-
1 пӱргаш
пӱргашГ.: пӹрхӓш-ем1. брызгать на кого-что-л. чём-л., сбрызгивать, опрыскивать кого-что-л. чем-л. (ртом)Шӱвылвӱдым пӱргаш брызгать слюной;
умша дене вӱдым пӱргаш ртом брызгать водой.
(Максим) умшаш налеш, пӱрга, кок кид денат алмаш-алмаш руэн, писын иеш. Ю. Галютин. Максим набирает в рот (воды), брызжет ею, перебирая обеими руками, быстро плывёт.
Мый ужым, кузе тудо, апшатпошла шӱлышым пӱрген, кудал тольо. «Ончыко» Я видел, как он прискакал, фыркая, словно кузнечный мех.
3. перен. брызгать, разбрызгивать; с силой, потоком разбрасывать, рассеивать, извергать, выпускать капли, искры, мелкие части чего-л.Шикшым пӱргаш выпускать дым, дымить;
помпа гыч вӱдым пӱргаш брызгать из помпы водой.
Вӱд ӱмбач кынелше лыжга мардеж почеш чевер, канде, нарынче пеледышан ужар олык юалге южым пӱрга. В. Юксерн. По ветру, поднявшемуся с поверхности воды, зелёный луг с алыми, синими, жёлтыми цветами рассеивает прохладный воздух.
(Кугыза) ала-могай ладыра кожер кокла гыч тулым пӱрген шогышо ожым ончыктен. И. Лекайн. Из какого-то густого ельника дед показывал на коня, извергающего огонь.
4. перен. брызгать (огнём – об оружии), стрелять сильноТулым пӱргаш стрелять, брызгать огнём;
дзот гыч пӱргаш брызгать из дзота.
Кок-кум минут гыч вулно йӱрым пӱргаш тӱҥална. Но тушман садак шӱшкылтеш. К. Березин. Через две-три минуты мы стали брызгать свинцовым дождём. Но враг всё равно наступает.
5. перен. направлять что-л. на кого-что-л., с силой проявлять (о чувствах, настроении)Тудо (Лида) ӱмбакем кок чолга тулжым виктаренат, ойлен моштыдымо куатле ойыпым чарныде пӱрга. Г. Чемеков. Лида направила на меня ясные взоры и брызгала несказанно сильными искорками.
Составные глаголы:
-
2 пӱргаш
Г. пӹ́рхӓш -ем1. брызгать на кого-что-л. чём-л., сбрызгивать, опрыскивать кого-что-л. чем-л. (ртом). Шӱвылвӱдым пӱргаш брызгать слюной; умша дене вӱдым пӱргаш ртом брызгать водой.□ (Максим) умшаш налеш, пӱрга, кок кид денат алмаш-алмаш руэн, писын иеш. Ю. Галютин. Максим набирает в рот (воды), брызжет ею, перебирая обеими руками, быстро плывёт.2. фыркать (о лошади). Мый ужым, кузе тудо, апшатпошла шӱлышым пӱрген, кудал тольо. «Ончыко». Я видел, как он прискакал, фыркая, словно кузнечный мех.3. перен. брызгать, разбрызгивать; с силой, потоком разбрасывать, рассеивать, извергать, выпускать капли, искры, мелкие части чего-л. Шикшым пӱргаш выпускать дым, дымить; помпа гыч вӱдым пӱргаш брызгать из помпы водой.□ Вӱд ӱмбач кынелше лыжга мардеж почеш чевер, канде, нарынче пеледышан ужар олык юалге южым пӱрга. В. Юксерн. По ветру, поднявшемуся с поверхности воды, зелёный луг с алыми, синими, жёлтыми цветами рассеивает прохладный воздух. (Кугыза) ала-могай ладыра кожер кокла гыч тулым пӱрген шогышо ожым ончыктен. И. Лекайн. Из какого-то густого ельника дед показывал на коня, извергающего огонь.4. перен. брызгать (огн ём – об оружии), стрелять сильно. Тулым пӱргаш стрелять, брызгать огнём; дзот гыч пӱргаш брызгать из дзота.□ Кок-кум минут гыч вулно йӱрым пӱргаш тӱҥална. Но тушман садак шӱшкылтеш. К. Березин. Через две-три минуты мы стали брызгать свинцовым дождём. Но враг всё равно наступает.5. перен. направлять что-л. на кого-что-л., с силой проявлять (о чувствах, настроении). Тудо (Лида) ӱмбакем кок чолга тулжым виктаренат, ойлен моштыдымо куатле ойыпым чарныде пӱрга. Г. Чемеков. Лида направила на меня ясные взоры и брызгала несказанно сильными искорками.// Пӱрген лукташ выбрызгивать, выбрызнуть; выпускать, разбрасывать брызгами (изнутри). Йошкар тул кугу йылмыла окнала гыч сескемым пӱрген луктеш. Е. Янгильдин. Из окон яркий огонь, похожий на большой язык, выбрызгивает искры. -
3 пӱргыкташ
пӱргыкташГ.: пӹрхӹктӓш-ем1. понуд. от пӱргаш2. брызгать чем-л. (ртом; об оружии, о чём-л. другом)Иктаж-кӧ ӱмбаке вӱдым пӱргыкташ брызгать водой на кого-либо.
А кызыт теве огнемёт – вулканла тулым пӱргыкта. М. Казаков. А вот сейчас наш огнемёт, словно вулкан, брызжет огнём.
Смотри также:
пӱргаш -
4 пӱргыкташ
Г. пӹрхӹ́ктӓш -ем1. понуд. от пӱргаш.2. брызгать чем-л. (ртом; об оружии, о чём-л. другом). Иктаж-кӧ ӱмбаке вӱдым пӱргыкташ брызгать водой на кого-либо.□ А кызыт теве огнемёт – Вулканла тулым пӱргыкта. М. Казаков. А вот сейчас наш огнемёт, словно вулкан, брызжет огнём. См. пӱргаш.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пӱргыкташ
-
5 пӱргымаш
пӱргымашГ.: пӹрхӹмӓшсущ. от пӱргаш1. разбрызгивание, опрыскивание, окроплениеИмне пӱргымаш шокта. Слышно фырканье лошадей.
3. перен. стрельба, извержение огняТулым пӱргымаш талышнен стрельба усилилась;
вулкан тул пӱргымаш извержение огня вулкана.
-
6 пӱргымаш
Г. пӹ́рхӹмӓш сущ. от пӱргаш1. разбрызгивание, опрыскивание, окропление.2. фырканье (лошади). Имне пӱргымаш шокта. Слышно фырканье лошадей.3. перен. стрельба, извержение огня. Тулым пӱргымаш талышнен стрельба усилилась; вулкан тул пӱргымаш извержение огня вулкана.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пӱргымаш